Uzun ve biraz da yorucu bir yazdan sonra dönüp evimi anca toparladım ve yazmaya tekrar vakit ayırmaya çalışıyorum. Nesin Matematik köyündeydim ve hayatımda ilk defa liselere ders verdim; biraz zordu. Ama belki de liselere özgü bir şey bu: insan ne kadar zorlansa da sonradan hep iyi yönler aklında kalıyor. Boğaziçi Fizik üzerine yazdıklarımın az da olsa bir ilgi uyandırmış olduğunu orada fark ettim.

Bu tür bir yazı dizisine neden başlamış olduğumu unutmadım: Fizik yazmak isteyen ve özellikle de Boğaziçi Fizik Bölümü’nü tercih etmeyi ciddi olarak düşünen gençlere ufak da olsa bazı standart dışı bilgiler sağlamak. Bu yazıda da Boğaziçi Fizik opsiyonları hakkında fikir belirtmek istiyorum.

Türkiye birçok sorununu tam olarak halledememiş bir ülke olduğundan içindeki unsurlar da bu durumdan etkilenecektir. Boğaziçi Üniversitesi bir T.C. kurumudur ve içindeki öğretim görevlilerinin büyük çoğunluğu bu ülkenin vatandaşlarıdır. Ama Robert Kolej geçmişi Boğaziçi Üniversitesi’ni biraz özel kılıyor.

Mesela bir ara kütüphanede eşelenirken sevdiğim bir yazar olan Amerikalı John Dos Passos’un bir kitabını karıştırmaya başladım. İçinden arka tarafında Avusturya’dan İstanbul’a gelen bir trenin zamanı yazan bir kuru temizleme fişi çıktı. Fişin üzerinde de bir kaç parça elbisenin temizleme bedeli belirtimişti ve müşteri hanesinde Lora Bryning yazıyordu.

Lora Bryning bir Amerikalı diplomattır. Hayatı hakkında, bu buluşumdan sonra, biraz araştırma yapmıştım. Ama beni çok daha fazla hayrete düşüren bir Amerikalı diplomatın Amerika’da bir zamanlar yasaklı olmuş Dos Passos’un bir kitabını okumuş olmasıydı.

Bütün bunlar aydın tanımını kafamda döndürdü durdu, çünkü Lora Bryning’in burada olmasıyla buralı birinin burada olması aynı şey değil.

Yukardaki uzun parantezi dizinin ilerleyen bölümlerinde daha da açmaya çalışacağım.

Boğaziçi Fizik Bölümünü bitirdiğimde opsiyon programları denen kavram yoktu ama şimdi var.

Hiç lafı eşelemeden söylemek isterim. Opsiyon programları fizik üzerine -en azından Boğaziçi Üniversitesi’nde- yüksek lisans yapacak opsiyon öğrencileri olmayacağı kabulü üzerine kurgulanmış gibidir. Yüksek lisans programımızda böyle bir opsiyon yapılanması olmaması yüksek lisans yapmak isteyen opsiyon mezunu bir öğrencinin bazı mecburi yüksek lisans derslerinde zorluk çekmesine yol açabilmektedir. Bu tabii ki genel bir gözlem değil ama şu çıkarım pek de yanlış olmayacaktır eğer amacınız illa da yüksek lisans değilse o zaman Boğaziçi Fizik Bölümü’nün opsiyon programları öğrencilerin elinin kolunun bağlanmış olduğu hissine kapılmamasını sağlıyor. Bazı hocalarımız sürekli bu opsiyonlardan çıkan bazı öğrencilerin buldukları işleri bize iletir: Bazıları Google’ da bazıları World Bank’de… Yine de bu tür işler bulanlar benim dönemimde de vardı ve şu andaki temel fizik opsiyonuna denk olan eski programa göre öğrenim görmüşlerdi.

Opsiyon programları (temel fizik opsiyonu hariç) kabaca, Fizik Bölümü’nün ben öğrenciyken uyguladığı programın içinden bazı derslerin çıkarılması ve bölüm ağ sayfasından erişebileceğiniz bazı diğer konulardaki derslerin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Bölüm ikinci sınıfı bitirirken öğrencilerini bu konuda bilgilendirir.

Opsiyon konusu özünde bunlardan ibaret. Eğer fizik okumak istiyorsanız ve Boğaziçi Fizik Bölümü’ne yöneliminiz varsa zaten daha kapsamlı bir anlayışı kendi seçiminizle oluşturacaksınız.

Temel fizik opsiyonu “diğer opsiyon programlarının ana konularına zaten ilerde mutlaka eğilirim, ben fizikçi olmak istiyorum” diyenlerin tercihi olarak karşımıza çıkıyor gibi. Ama bu bir opsiyon programından mezun olduğunuzda ilerde fizik üzerine kariyer yapamayacağınız ya da yapmayacağınız anlamına gelmez. Yine de bu yazı dizisinin başlarında bahsettiğim mutlaka fizikçi olmak amacıyla Bilkent Fizik seçen arkadaşlarımın bir çoğunun şu anda akademide olmaması gerçeği de önemli bir karşı örnek oluşturuyor. Lisans süresinde alınan kararlar çok da bağlayıcı olmayabiliyor.

Opsiyon programlarımız hakkında en başlarda acil kararlara varmamanızı salık veririm. Hele hele temel fizik opsiyonuna oranla daha kolay olur belki diye diğer opsiyonları seçmeniz çok hatalı olur çünkü fiziğin değişik konuları arasında kolaylık-zorluk ayrımı yapılamaz: fizik her konusu ile doğanın bir açıklamasını sunmayı amaçlar. İlk iki yıldaki derslere iyi yoğunlaşın ve seçimlerinizin tutarlılık katsayısını yukarda tutmak için yüksek bir not ortalamasını hedef alın.